Een ongezonde mond kan niet alleen zorgen voor kiespijn, je kunt er ook de rest van je lichaam schade mee berokkenen. Bloedend tandvlees kan grote gevolgen hebben voor je algehele gezondheid. Hoe kan dat, wat kunnen de gevolgen zijn en wat kan je daar zelf aan doen? Dat vertel ik je in deze blog.
Wat is het?
Een schone mond, is een mond zonder gezondheidsproblemen zoals (tandvlees)ontstekingen.
Wat zijn de risico’s?
Dat zijn er best veel en die worden nog wel eens onderschat of gewoon niet gezien. Veel mensen hebben er geen idee van dat het ene met het andere te maken kan hebben. In veel onderzoeken is echter bewezen dat problemen in je mond kunnen leiden tot problemen ergens anders in het lichaam. Tandvleesontsteking (parodontitis) bijvoorbeeld kan, zeker als het in een ver stadium is gevorderd, leiden tot hart- en vaatziektes, reuma, diabetes, vroeggeboorte, erectieproblemen, de Ziekte van Alzheimer, longontsteking, alvleesklier- en nierkanker en vruchtbaarheidsproblemen zoals vroeggeboorten.
De bacteriën die ontstoken tandvlees veroorzaken, kunnen in de bloedbaan terechtkomen die zo ook in andere delen van het lichaam schade kunnen veroorzaken. De bacterie die zo ons lichaam binnendringt, bevat namelijk een eiwit dat stolsels bevordert die onze bloedvaten kan verstoppen waardoor het risico op hart- en vaatziektes toeneemt of zich kunnen koppelen aan bacteriën in de hersenen die kunnen leiden tot alzheimer. Een bijholteontsteking kan veroorzaakt worden door een zieke kies. Dat is met een wortelkanaalbehandeling zo opgelost.
Volgens hoogleraar Orale Geneeskunde Fred Rozema kan slechte mondgezondheid zelfs zorgen voor een algeheel verminderde gezondheid: ‘Als mensen de tanden niet goed poetsen, kan het tandvlees gaan ontsteken. Hierbij ontstaan er bacteriën in de mond die je ziek kunnen maken. Wanneer je tandvlees bloedt, kunnen deze bacteriën in de bloedbaan terechtkomen en daar kan vervolgens het hele lichaam iets van merken. De bacteriën spelen bijvoorbeeld een rol bij diabetes en hart- en vaatziektes. Bovendien kunnen ze bij het doorslikken in het maagdarmkanaal belanden. Dit kan een relatie hebben met aandoeningen zoals de ziekte van Crohn.’
Andersom kan je aan een ongezonde mond zien dat er in de rest van het lichaam ook iets niet zo goed gaat. Rozema: ‘Bepaalde onderliggende ziektes kun je in de mond zien. Blaasjes in de mond kunnen bijvoorbeeld duiden op bijwerkingen van geneesmiddelen. Een droge mond kan een signaal van suikerziekte zijn. Het is belangrijk dat tandartsen de patiënt bij dit soort aanwijzingen doorverwijst naar de huisarts.’ Meer onderling contact zou volgens hem sowieso een goede stap zijn in het erkennen van de link tussen de mondgezondheid en de algehele gezondheid.
Wat kunnen we daar zelf aan doen?
Om tandvlies-ontsteking te voorkomen of te verhelpen, is het belangrijk om je mond en je gebit goed schoon te houden. Dat kan je doen door twee keer per dag minimaal twee minuten je tanden te poetsen, het liefst met een elektrische tandenborstel, Wetenschappelijk onderzoek naar de link tussen parodontitis en lichamelijke aandoeningen tonen (nog) geen oorzakelijk verband aan, ‘maar het is wel zodanig dat we dit zeer serieus moeten nemen’, stelt de hoogleraar.
Het is niet zo gek dat de meeste mensen dit probleem niet zien of onderschatten, want wie legt nu dat verband. De allopathische zorg heeft voor ons het hele lichaam in kleine onderdelen verdeelt, waar ook door artsen nauwelijks verbanden worden gelegd. Waarom zouden wij dat dan wel doen? Dat is de reden dat er wel eens meesmuilend wordt gedaan over de mondhygiëniste. Wat weten wij nu van het mogelijke verband tussen bacteriën in de mond en hartfalen?
Dat geldt niet alleen voor volwassenen, maar ook al bij kinderen. Dat wil zeggen hoe we met het gebit om zouden moeten gaan. Een goed onderhoud begint al bij het onderhoud van het melktandengebitje. Daar moeten we met veel meer respect mee omgaan. We zouden onze kinderen al op jonge leeftijd moeten leren hoe belangrijk een schoon gebit en een schone mond is voor de rest van je lichaam. Jong geleerd, is in dit geval ook oud gedaan.
Een ontsteking aan het tandvlees kan namelijk zomaar ontstaan, maar het goede nieuws is: die is als je er meteen en op een goede manier mee aan de slag gaat, ook heel gemakkelijk te verhelpen en zelfs te voorkomen. We weten vaak wel dat we minstens twee minuten moeten poetsen, maar niet dat we daarbij het hele gebit onder handen moeten nemen. Vooral als ze alleen met een handtandenborstel poetsen worden nog wel eens plekken overgeslagen. Aan het begin gaan mensen nog wel enthousiast aan de gang, maar na een seconde of dertig wordt de poetskracht al minder. Daarom adviseren deskundigen om met een elektrische tandenborstel te poetsen.
Hoe pak je dat aan?
Goed onderhoud begint met goed gereedschap; de haren van een tandenborstel bijvoorbeeld horen rechtop te staan en niet alle kanten op te wijzen. Dat is niet bevorderlijk voor een goede poetsbeurt. Vervang dus tijdig je tandenborstel. Volgens onderzoeken is het het beste om met een zachte tandenborstel te poetsen. Een ander advies is wel stoken maar niet flossen. Daarmee doe je meer slecht dan goed. Maar ook hier geldt, je gereedschap moet wel goed zijn. Maar wat is juist gereedschap als het om stoken gaat?
Breng de punt van de tandenstoker voorzichtig met duim en wijsvinger tussen twee tanden of kiezen, met de platte kant tegen het tandvlees aan. Wanneer de platte kant van de tandenstoker goed tegen je tandvleesrand aan ligt, schuif je de stoker wat verder tussen je tanden. Haal hem dan zo’n zeven keer heen en weer. Stokers van berkenhout zijn buigzamer in vergelijking met harde kunststof stokers, en hebben natuurlijke antibacteriële eigenschappen. Ook schuren houten stokers iets beter in vergelijking met een gladde kunststof versie, waardoor je dus iets beter tandplak kunt verwijderen. Daarom zijn de beste tandenstokers van hout.
Waar kan ik nog meer informatie vinden?
Het gezonde hartboek van dr. Joel J. Kahn: een mustread om hart- en vaatziekten te voorkomen en om voor je hele gezondheid te zorgen!